الکتروکوتر

جهت بریدن بافت و یا سوزاندن رگ‌های خونی از الکتروکوتر استفاده می‌شود. این دستگاه در واقع از جریان‌های الکتریکی با فرکانس بالا (HF) برای برش یا انعقاد بافت در حین عمل جراحی استفاده می‌کند. کوتر با سوزاندن، بافت مورد نظر را برش می‌دهد. مزیت آن نسبت به تیغ جراحی این است که از آسیب دیدن بافت و خونریزی زیاد جلوگیری می‌کند زیرا تیغ جراحی ممکن است عروق خونی و مویرگ‌ها را پاره کند و فرایند انعقاد خون پس از عمل جراحی به راحتی صورت نگیرد. خونریزی کمتر در حین عمل جراحی علاوه به بیمار به پزشک نیز کمک شایانی کرده و میدان دید بهتری برای انجام عمل جراحی برای وی فراهم می‌کند. با اعمال جریان الکتریکی میان پروپ دستگاه و بافت بدن، تمرکز حرارت بر روی منطقه مورد نظر انجام شده و برش ایجاد می‌شود. از الکتروکوتر در جراحی هایی که نیاز به دقت و ظرافت بیشتری دارد استفاده می‌شود. جراحی‌هایی مانند جراحی چشم، صورت، جراحی‌های پلاستیک و ترمیمی، گوش و حلق و بینی، زنان و لاپاراسکوپی نمونه هایی از این جراحی ها می‌باشند.

اجزای دستگاه الکتروکوتر:

۱- قلم تک قطبی یا مونوپولار یا الکترود فعال: که توسط جراح برای برش(cutting) یا انعقاد(coagulation) مورد استفاده قرار می‌گیرد.

۲- الکترودهای قلم تک قطبی: سطح این الکترود باید صاف باشد و به بافت نچسبد این الکترودها بر اساس نوع جراحی در شکل و ابعاد گوناگونی موجود می‌باشند.

۳- پلیت بیمار(plate): پلیت بیمار که به آن صفحه کوتر نیز گفته می‌شود در واقع الکترود غیر فعالی است که با یک کابل به دستگاه الکتروکوتر متصل می‌شود. جنس این صفحه از سیلیکون هادی نرم می‌باشد و به منظور رعایت ایمنی بالا برای بیمار باید سطح تماس صفحه با بدن بیمار رعایت شود.

۴- پنست دو قطبی: این قسمت برای انعقاد مورد استفاده قرار می‌گیرد. فقط نوک آن هادی است و قسمتی که در دست پزشک قرار می‌گیرد عایق بوده و منجر به سوختگی دست وی نخواهد شد. پنست دو قطبی دارای کابلی برای اتصال به دستگاه کوتر می‌باشد.

۵- پدال پایی: برای فعال کردن ژنراتورها به کار می‌رود و دارای دو رنگ می‌باشد. پدال زرد رنگ جهت برش و پدال آبی برای انعقاد مورد استفاده قرار می‌گیرد.

طریقه عملکرد الکتروکوتر:

الکتروکوتر در واقع یک ژنراتور بسامد رادیویی می‌باشد که دو الکترود به آن متصل هستند.

یکی الکترود فعال که سطح مقطع کوچکی دارد و به آن قلم کوتر گفته می‌شود و از آن برای برش بافت استفاده می‌کنند. الکترود دیگر غیر فعال بوده، سطح مقطع بزرگتری دارد و به آن صفحه بیمار نیز می‌گویند. الکترود غیر فعال یا صفحه بیمار یک فلز مسطح است که در زیر ران یا باسن بیمار قرار داده می‌شود. امروزه به جای این صفحه فلزی از یک پد الکترود استفاده می‌کنند که به ران بیمار چسبانده می‌شود. طریقه عملکرد دستگاه الکتروکوتر بدین صورت میباشد که جریان الکتریکی با عبور از الکترود غیر فعال از الکترود فعال نیز عبور می‌کند ولی به دلیل کوچک بودن سطح مقطع الکترود فعال، چگالی جریان بزرگ خواهد شد و این اختلاف چگالی ایجاد شده در بین دو الکترود فعال و غیر فعال منجر به ایجاد حرارت بسیار زیادی می‌شود که توسط آن می‌توان بافت را برش زد. دسته الکترودی که در دست جراح است ایزوله بوده و وی با یک سوییچ می‌تواند جریان را اعمال نماید.

انواع روش‌های عملکرد دستگاه الکتروکوتر:

۱- مونوپولار(monopolar) یا روش تک قطبی که در این روش جریان الکتریکی به محل مورد نظر فرستاده می‌شود و پس از ایجاد برش در بافت به صفحه بیمار می‌رود و سپس به دستگاه کوتر برمی‌گردد. از روش فوق در جراحی‌هایی که احتمال خونریزی زیادی وجود دارد، استفاده می‌شود.

۲- بای پولار(Bipolar) یا روش دو قطبی که در این روش صفحه بیمار یا الکترود غیر فعال حذف شده و جریان الکتریکی توسط همان ابزاری که وارد شده است (قلم کوتر)، خارج شده و به دستگاه کوتر باز می‌گردد. از این روش در جراحی‌های حساس مانند جراحی مغز و اعصاب که لازم است قدرت الکتریکی دستگاه کم شود تا از خونریزی جلوگیری کند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مدهای دستگاه الکتروکوتر:

۱- مد برش(cut): در این مد ،چگالی جریان عبوری از بافت به حدی است که مایعات درون سلولی بافت را گرم و تبخیر می‌کند. فشار بخار درون سلول‌ها منجر به پاره شدن غشاء و سپس باعث برش می‌شوند.

۲- مد انعقاد(coagulation): چگالی جریان در این مد کمتر از مد برش می‌باشد. از این مد پس از برش بافت استفاده می‌شود تا جلوی خونریزی بافت را بگیرد.

۳- مد غیر تماسی(Fulguration): این مد دارای الکترودهای باریک و کوچک است و برای توقف خونریزی در عروقی که مستقیماً در دسترس نیستند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مد بدون نیاز به تماس الکترود با بافت، به کمک جریان با فرکانس بالا، ولتاژ قوی ایجاد می‌شود.

۴- مد ترکیبی(Blend): این مد به صورت انجام همزمان عملیات برش و انعقاد می‌باشد.

مزایای استفاده از الکتروکوتر:

1- جلوگیری و توقف سریع خونریزی

2- افزایش سرعت و دقت در عملکرد جراح

3- جلوگیری از ایجاد اسکار بعد از عمل جراحی

4- آسیب کمتر به بافت‌های تحت عمل جراحی

5- استریل بودن دستگاه به دلیل حرارت آن